Ks. Piotr Skarga przeciwko herezji sola scriptura (z kazania na II Niedzielę Wielkiego Postu)

Jan Matejko, Kazanie Skargi (1864, fragment)

Nasz wybitny polski kaznodzieja, ks. Piotr Skarga (1536-1612), słynął z płomiennej sztuki mowy oraz z prawowiernej doktryny. W swych kazaniach bardzo często zbijał współczesne mu błędy i herezje, przede wszystkim protestanckie. W swoim kazaniu na II Niedzielę Wielkiego Postu skierowanym do szlachty, która zjechała się na sejm, jezuicki kaznodzieja komentuje Ewangelię. Występuje w nim m.in. przeciwko herezji sola scriptura, która stanowi jedną z podwalin zarazy szerzącej się od XVI wieku również w Polsce.

Forma mentis i apologetyka

We wprowadzeniu do swej małej książeczki o św. Tomaszu z Akwinu G.K. Chesterton przytacza komiczną anegdotkę o pewnej znanej mu kobiecie. Gdy wzięła ona do ręki książkę z urywkami z dzieł Doktora Powszechnego zaopatrzonymi komentarzem zaczęła czytać fragment zatytułowany „O Prostocie Bożej” (tu prostocie w znaczeniu niezłożoności). Westchnęła odkładając na bok książkę, mówiąc: „Cóż, jeśli to jest Jego prostota, zastanawiam się, jak wygląda Jego złożoność”[i].

Kobieta ta po prostu wzięła się za coś, co ją przerastało. Nie posiadała odpowiednio przygotowanego umysłu do tego, by owe wzniosłe myśli zrozumieć i sobie przyswoić i dlatego, zniechęcona, odłożyła na bok książkę.